INFORMACJA URZĘDU ZWIAZKU GMIN REGIONU PŁOCKIEGO

Szanowni Państwo

Odpowiadając na wątpliwości Państwa dotyczące podstawy prawnej dochodzenia przez Związek Gmin Regionu Płockiego należności wynikających z nieuiszczonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi mimo roszczenia wynikającego z art. 6s ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tzw. odbiór awaryjny) poniżej przedstawiamy stanowisko oparte na obowiązującym prawie dodatkowo poparte orzecznictwem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Kwestia uiszczenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, a roszczenie z art. 6s ucpg to dwie odrębne sprawy. Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi jest należnością podatkową należną Związkowi na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego bez względu na to czy odpady zostały odebrane czy nie, ponieważ podstawą zapłaty jest fakt zamieszkiwania na danej nieruchomości w przypadku nieruchomości zamieszkałych lub fakt powstawania odpadów w przypadku nieruchomości niezamieszkałych lub rekreacyjnych.

Należności za awaryjny odbiór odpadów mają charakter cywilnoprawny. Nie można traktować zapłaty należności podmiotu za awaryjny odbiór odpadów komunalnych jak przesłankę wygaśnięcia obowiązku podatkowego w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi – ponieważ takiej przesłanki nie wymienia art. 59 par. 1 Ordynacji podatkowej. Uiszczenie opłaty za gospodarowanie winno odbyć się na dotychczasowych zasadach, także pod rygorem egzekucji administracyjnej.

W prawomocnym wyroku WSA w Gdańsku (sygn. I SA/Gd 827/16) „(…) podmioty zobowiązane do uiszczenia opłaty nie mają zatem swobody w decydowaniu o potrzebie (obowiązku) jej ponoszenia, a w szczególności nie są uprawnione do powstrzymywania się od jej uiszczenia w sytuacji, gdy gmina nie realizuje ustawowego obowiązku odbioru odpadów. Opłata nie jest bowiem świadczeniem wzajemnym uiszczanym za wykonaną przez gminę usługę, lecz wynika z ustawowego obowiązku partycypowania przez właścicieli nieruchomości w kosztach gospodarowania odpadami komunalnymi ponoszonymi przez gminę, na terenie której położona jest nieruchomość stanowiąca przedmiot własności podmiotu zobowiązanego do zapłaty tej opłaty. Natomiast w przypadku, gdy gmina nie realizuje obowiązku odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, właściciel nieruchomości jest obowiązany do przekazania odpadów komunalnych, na koszt gminy, podmiotowi odbierającemu odpady komunalne od właścicieli nieruchomości (art. 6s ucpg). Nadal jednak, w takiej sytuacji właściciel nieruchomości ma obowiązek uiścić opłatę o jakiej mowa w art. 6h ucpg.”Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi została nałożona ustawą i ma charakter powszechnego jednostronnie ustalonego świadczenia pieniężnego. Jest także świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym. Podmioty zobowiązane do uiszczania opłaty nie mają swobody kształtowania treści stosunku prawnego, w szczególności wysokości opłaty, ewentualnego jej obniżenia lub odstąpienia od niej oraz od terminu zapłaty. Elementy te określa bowiem ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (u.c.p.g.) oraz akt prawa miejscowego w zakresie wskazanym w ustawie u.c.p.g. Ponadto jest należnością podlegającą egzekucji administracyjnej. Jest ona bowiem świadczeniem pieniężnym, przymusowym bezzwrotnym, jednostronnym, publicznoprawnym, ale odpłatnym i mającym realizować różne cele wynikające z przepisów ustawy o utrzymaniu czystości .Analizując przepis art. 6r ust. 2 ucpg należy jednoznacznie stwierdzić, iż intencją ustawodawcy było w pierwszej kolejności pobranie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od zobowiązanych właścicieli nieruchomości, a w następnej pokrycie wydatków związanych z funkcjonowaniem systemu gospodarowania odpadami komunalnymi, w tym odbierania, transportu, zbierania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Jeszcze raz podkreślamy, nie można traktować zapłaty należności podmiotu za awaryjny odbiór odpadów komunalnych jako przesłankę wygaśnięcia obowiązku podatkowego w opłacie za gospodarowanie odpadami komunalnymi – ponieważ takiej przesłanki nie wymienia art. 59 par. 1 Ordynacji podatkowej i co za tym idzie Zarząd Związku jako organ nie ma uprawnień do odstąpienia od roszczeń wobec właściciela nieruchomości w zakresie nie uiszczonej opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i będzie jej dochodził zgodnie z obowiązującym prawem.

Katarzyna Rogucka – Maciejowska

 Dyrektor Biura Związku Gmin Regionu Płockiego